Çıban Neden Çıkar

Çıban neden çıkar, cilt sorunları toplamda yaygın olarak görülür. Genellikle cilt sorunları kişilerde ölüm riski yaratmasa da, oldukça rahatsızlık veren, sıkıntılı bir sorundur. Bu daha çok kıl bezciklerini etkileyen, cildin altında irinli acılı şişkinlerle oluşan çıbanlarda etkilidir. Çıban kırmızı ve acılı yumrular şeklindedir. Bazıları birkaç günde iyileşirken, bazıları iki haftayı bulan bir iyileşme süreci geçirebilir. Cildin her yerinde çıban oluşabilir. Özellikle yüzün, koltuk altının, boynun, kaba etlerin etkilendiği görülür. Terleme ve sürtünme çobanın ortay çıkışına etken olur. Bazen şişkinlik şeklinde kümelenme yaparlar. Ağrılı ve acı veren enfeksiyonlar, herkesi etkilese de, şeker hastalarında, bağışıklık sistemi zayıflayanlarda, cildinde akne gibi sorunları bulunanlarda daha risklidir.

Çıban belirtileri ve bulguları nelerdir?

Genellikle ani ve acı verici şekilde gelişen, pembe, kırmızı renkli, çapı 1-25 cm olan yumru şeklindeki çıbanların etrafındaki ciltte de kızarıklık, şişme olabilir. Çıbanın içi 24 saat içinde iltihapla dolar. 5-7 gün içinde büyür ve acısı daha fazla artar. Sonuçta patlayarak akmasını sağlayan beyaz sarı uç ortaya çıkıncaya kadar çok büyüyebilir. Ortalama birkaç haftada çıbanların içi temizlenir. Küçük boyda olanlar, yaraya dönüşmeden iyileşse de, büyüklerde iz kalabilir. Bazen ateşle birlikte etkili olur. Bazen de aralıklı olarak yeniden tekrarlar. Kenarları genellikle kızarık ve iltihaplı olur.

Çıban neden oluşur?

Çıbanlar çoğunlukla kılların çıktığı kıl bezciklerin birisinde ya da birden fazlasında stafilokok bakterilerinin enfeksiyon oluşturmasıyla meydana gelir. Normalde boğazda, ciltte, burun boşluklarında barınan bakteriler, menenjit, zatürre, idrar yolu enfeksiyonu, kalbin içindeki enfeksiyon olan endokardit gibi rahatsızlıklardan sorumludur. Hastane enfeksiyonları, gıdalardan kaynaklanan bazı hastalıklardan da bu bakteriler sorumludur.

Çıbanların oluşumuna neden olan bakteriler genellikle ciltteki bir kesikten, çizik ya da yarıktan içeriye girer. Bu aşamada nötrofil denilen özelleşmiş akyuvarlar savaşmak için bu bölgede toplanır. Bu iltihaplanmaya, akyuvar ve bakterilerin atıklarının birikmesiyle irin oluşumuna neden olur.

Çıban oluşumu için risk faktörleri nelerdir?

Herkeste çıban oluşumu görülebilir. Ancak bazı haller riski artırıcı bir etkendir. Bunlar;

• Genel sağlığın bozulması
• Diyabet hastalığı
• Sıkan ya da aşındıran giysiler
• Akne, dermatiti gibi cilt rahatsızlıklarının olması
• Bağışıklığı bastıran ilaçların uzun süreli kullanımı çıban oluşumu riskini arttıran etkenlerdir.

Çıban tek ve küçük olduğunda bununla baş etmek daha kolay olabilir. Fakat yüzde, omurgada çıkan çıbanlar için tıbbi destek alınmalıdır. Şişliğin hızla kötüye gitmesi ve acısının artması, büyük olan, 2 haftada iyileşmeyen ve ateşe neden olan, sıkça tekrarlayan, yayılan, kan dolaşımına giren enfeksiyonun varlığı halinde mutlaka doktora gidilerek tedaviye başlanmalıdır. Çıban tıbbi bakım gerektiren bir sağlık sorunudur.